ATRAKCJE PRZYRODNICZE I TURYSTYCZNE.

Jezioro Lubowidz – ostoja przyrody
Jezioro Lubowidz, usytuowane w najbliższym sąsiedztwie wsi o tej samej nazwie, jest jedynym większym akwenem nie tylko w Gminie Nowa Wieś Wielka,, ale i w najbliższych okolicach Lęborka. Dlatego jest ono obiektem odwiedzanym chętnie przez liczne rzesze turystów, wędkarzy, amatorów żeglarstwa, kajakarstwa, nurkowania podwodnego, a latem, w dni słoneczne, setki osób korzystają z przygotowanych tutaj dla nich plaż i kąpielisk. Rozległe lustro wód i porośnięte lasem oraz wysokimi zadrzewieniami brzegi tego jeziora sprawiają, że każdy, kto tutaj dotarł, ma wrażenie przebywania w oazie pełnej wspaniałej przyrody, ciszy i spokoju.
Jezioro Lubowidz, zwane też Lubowidzkim ma powierzchnię 163,21 ha, przeciętną głębokość ok. 8 m i największą głębokość 15,6 m. Jego lustro znajduje się na wysokości 24,5 m n.p.m., a wahania tego lustra, skali roku, nie przekraczają 0,5 m. Długość jeziora wynosi ok. 2,5 km, a przeciętna szerokość ok. l km. Powstało ono przed ponad 10 tysiącami lat z zagłębionej w gruncie, ogromnej bryły lodu, pozostawionej przez stopniały lodowiec. Jest to więc jezioro wytopiskowe i równocześnie przepływowe, gdyż zasila go wodami, wpływająca od strony południowej, rzeka Węgorza oraz kilka niewielkich cieków. Ta sama nieduża Węgorza wypływa na północno-wschodnim krańcu jeziora i odprowadza swe wody do nieodległej rzeki Łeby. Dodatkowo w wodę wzbogacają jezioro liczne źródliska znajdujące się u podnóża wysokich wzgórz morenowych, które obniżają się tarasowo w kierunku jego południowych brzegów.
Według regionalizacji fizycznogeograficznej Polski opracowanej przez J. Kondrackiego jezioro Lubowidz położone jest w mezoregionie zwanym Pradoliną Łeby1, makroregionie Pobrzeże Koszalińskie i w podprowincji - Pobrzeża Południowobałtyckie. Wzgórza morenowe sąsiadujące z tym jeziorem, na odcinku około 2 km od jego strony południowo-wschodniej, zaliczone zostały natomiast do mezoregionu Pojezierze Kaszubskie, w makroregionie Pojezierze Wschodniopomorskie i podprowincji Pojezierza Południowobałtyckie. Tak więc w pobliżu południowego oraz południowo-wschodniego brzegu jeziora Lubowidz przebiega granica nie tylko pomiędzy sąsiednimi mezoregionami, lecz i dworna podprowincjami.
Pradołinę rzeki Łeby wyżłobiły płynące w kierunku zachodnim wody z topniejącego lodowca, gdy przed około 12 tysiącami łat nastąpiło znaczne ocieplenie się klimatu, a potężny lądolód pokrywający Bałtyk oraz Pomorze jeszcze uniemożliwiał odpływ tych wód w kierunku północnym. Podobnie i sąsiadujące z jeziorem wzgórza morenowe „usypane" zostały z materiału jaki niósł topniejący lodowiec na „grzbiecie" oraz we swoim „wnętrzu". Już w odległości ok. 400 m od jeziora teren osiąga wysokość 87,1 m n.p.m., a na południe od Dąbrówki Wielkiej nawet 107,8 m n.p.m., czyli lustro wody jeziora Lubowidzkigo usytuowane jest o ponad 83 m niżej. Na omawianym obszarze występuje, (wg wymienionego wcześniej J. Kondrackiego), młodoglacjalny rodzaj krajobrazu naturalnego i gatunku: pagórkowaty pojezierny.
W krajobrazach naturalnych, młodoglacjalnych, dominującą klasą roślinności są europejskie średnio żyzne i żyzne łasy liściaste zrzucające liście na zimę (Querco-Fagetea), które są zaliczane do rzędu średnio żyznych i żyznych lasów liściastych zachodniej, środkowej oraz częściowo wschodniej Europy naukowej nazwie - (Fagetalia syhaticae2). W tym rzędzie geobotanicy wyróżniają na Pomorzu trzy związki zespołów leśnych: lasy łęgowe (Alno-Ulmion), grądy (Carpinion betuli) i buczyny (Fagion sylvaticae). W bliskim sąsiedztwie jeziora Lubowidz
przetrwały, do naszych czasów, dobrze wykształcone i mało zmienione przez intensywną gospodarkę leśną fragmenty buczyn, grądów i lasów łęgowych.

Dydaktyczna ścieżka – piękno morenowego krajobrazu
Na naszej ścieżce przyrodniczej w pewnym oddaleniu od brzegów jeziora, zwłaszcza na wyniosłościach gdzie przeważają tereny z uboższymi glebami piaszczystymi, dominują lasy przekształcone przez gospodarkę leśną. Są to tzw. leśne zbiorowiska zastępcze, w których dominującym gatunkiem drzewa jest sosna zwyczajna. Inne interesujące formacje roślinne, w tym wodne i łąkowe, zostaną wymienione i scharakteryzowane przy szczegółowym opisie trasy ścieżki.
Zarówno wytyczona i urządzona ścieżka edukacyjna jak i niniejszy folder mają być pomocne dla wszystkich chętnych, którzy zechcą zapoznać się nadzwyczajnym dziedzictwem przyrodniczym, kulturowo-przyrodniczym i historycznym, jakie mamy w okolicach jeziora Lubowidzkiego.
Całkowita długość ścieżki dydaktycznej wynosi około 10 km. Jej trasę zasadniczą podzielono na 15 odcinków (14 przystanków), przy czym jej ostatni odcinek dochodzi do przystanku ł, czyli miejsca, gdzie się ona rozpoczyna. W czasie wędrówki na ścieżce trzeba jednak pokonać różnicę wysokości terenu wynoszącą około 80 m. Po całej ścieżce najlepiej poruszać się pieszo. Z roweru, lub samochodu, można korzystać jedynie pomiędzy przystankiem l i 2 oraz 6 do 10.
Zamieszczona w folderze mapka może być przydatna do wędrówki pieszej, a także do jazdy rowerowej, czy samochodowej na wskazanych wyżej odcinkach ścieżki. Warto też zabrać ze sobą kieszonkowy, barwny, przewodnik do rozpoznawania zwierząt, grzybów oraz roślin. Takich przewodników jest wiele w naszych księgarniach i bibliotekach. Można też zaopatrzyć się w lornetkę. Starajmy się jednak nie zbaczać ze ścieżki, aby nie uszczuplić, czy zniszczyć, żadnego z tych klejnotów rodzimej przyrody, które przetrwały tutaj, przez tysiąclecia, do naszych czasów. Po całej trasie ścieżki można poruszać się: wiosną, latem, jesienią i zimą, gdyż większość jej atrakcji tylko zmienia swój koloryt w rytmie pór roku.

Łąka storczykowa
Zajmuje ona teren o długości około 150 m i przeciętnej szerokości około 40 m, który przylega do południowo-zachodniego brzegu Lubowidz, wznosi się tylko nieznacznie ponad lustro wody jeziora, a w wilgotnych porach roku bywa zalewana okresowo jego dość żyznymi wodami. Panujące na niej specyficzne warunki wodno-glebowe sprawiają, że rośnie na niej cały szereg klejnotów roślinnych prawnie chronionych w Polsce – między innymi: kukułka (storczyk ) szerokolistna, gnidosz błotny, bobrek trójlistkowy, czermień błotna, siedmiopalecznik błotny, knieć błotna, kuklik zwisły, kozłek bzowy, rdest6 wężownik, skrzyp bagienny, kosaciec żółty, wiązówka błotna, kosaciec żółty itp.
Ptactwo
Przez suche badyle trzcin można obserwować dużą kolonię gniazd występującego ptactwa. Ptaki te rozmieściły swoje pływające wysepki gniazdowe w otoczeniu sprzyjających uwarunkowań , w towarzystwie większego ptactwa jakim łabędź, który chroni przed atakami drapieżców gniazdujące obok mniejsze ptaki